بدون شک می دانید که یکی از مهمترین قطعات به کار رفته در سیستم های الکترونیکی نظیر کامپیوترها، لپ تاپ ها و گوشی های هوشمند سی پی یو نام دارد. سی پی یو در واقع یک چیپ یا تراشه بسیار کوچک است که روی مادربرد لپ تاپ یا کامپیوترها سوار شده و نقش آن پردازش کارهای مختلف سیستم است. این قطعه سخت افزاری را به عنوان واحد پردازش مرکزی می شناسند و کار انجام تمامی محاسبات سیستم به منظور اجرا کردن برنامه های مختلف است. بسته به نوع دستگاهی که از آن استفاده می کنید نوع پردازنده نیز متفاوت است.
دو پردازنده اصلی به کار رفته در سیستم های کامپیوتری شامل پردازنده های Intel و AMD می شود. با مقایسه سی پی یوهای Intel و AMD می توان به تفاوت های قابل توجهی بین این دو سی پی یو دست یافت. نوع عملکرد پردازنده ها، قدرتی که دارند و سیستمی که روی آن سوار شده اند از جمله مواردی است که در بحث بررسی تفاوت های پردازنده های Intel و AMD مطرح می شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا با مقایسه سی پی یوهای Intel و AMD، تفاوت این دو پردازنده با هم را بشناسیم.
آشنایی با شرکت های Intel و AMD
پیش از آنکه به مقایسه پردازندههای اینتل و AMD بپردازیم، ابتدا با پیشینه این دو برند مطرح در صنعت فناوری آشنا می شویم تا درک بهتری از جایگاه و عملکرد آنها داشته باشید.
معرفی شرکت اینتل
اینتل یکی از بزرگترین و قدیمیترین شرکتهای فناوری در جهان است که در زمینه طراحی و تولید تراشههای نیمهرسانا فعالیت میکند. دفتر مرکزی این کمپانی در شهر سانتاکلارا، ایالت کالیفرنیای آمریکا واقع شده است. این برند، نقش پررنگی در توسعه ریزپردازندههایی ایفا کرده که امروزه در بسیاری از رایانههای شخصی مورد استفاده قرار میگیرند.
اینتل تراشههای خود را در اختیار شرکتهای بزرگ سازنده کامپیوتر مانند HP، Dell، Lenovo و Acer قرار میدهد و محصولاتش در انواع سیستمها از جمله لپتاپ و دسکتاپ استفاده میشود.
معرفی شرکت AMD
در مقابل اینتل، شرکت AMD نیز بهعنوان رقیبی جدی و باسابقه در صنعت نیمههادیها شناخته میشود. این کمپانی نیز مقر خود را در سانتاکلارا کالیفرنیا دارد و در زمینه تولید پردازنده، چیپستهای مادربرد، کارت گرافیک و سایر قطعات سختافزاری فعالیت گستردهای دارد.
در حالی که اینتل سالها بهتنهایی بازار پردازندهها را در اختیار داشت، AMD با نوآوریهای اخیر خود موفق شده جایگاه محکمی در بازار پیدا کند و امروز بهعنوان رقیبی قدرتمند در برابر اینتل مطرح است.
مقایسه پردازنده های اینتل و AMD
پس از بررسی اجمالی شرکتهای سازنده، اکنون میتوان نگاهی به تنوع محصولات این دو برند در حوزه پردازندهها داشت و تفاوتهای آنها را بررسی کرد.
پردازنده های اینتل
شرکت Intel پردازندههای خود را در سریهای مختلفی دستهبندی میکند تا نیاز کاربران مختلف را پوشش دهد. این دستهبندیها شامل موارد زیر است:
- سری Celeron
- سری Pentium
- سری Core i3، i5، i7 و i9
- سری Xeon
پردازندههای Celeron و Pentium برای استفادههای سبک و اقتصادی طراحی شدهاند و مناسب کاربرانی هستند که به دنبال محصولی ارزانقیمت با عملکرد پایه میگردند.
سری Core i رایجترین خانواده پردازندههای اینتل برای کاربران عمومی تا حرفهای است. مدلهای پایینتر مانند Core i3 مناسب امور روزمره و مالتیمدیا هستند، در حالی که مدلهای پیشرفتهتری مثل Core i7 و i9 برای کارهای سنگینی مانند گیمینگ حرفهای یا تدوین و رندرینگ طراحی شدهاند.
در سوی دیگر، سری Xeon مختص سیستمهای سرور و ورکاستیشنهاست و از قدرت پردازشی بسیار بالایی برخوردار است، چرا که این نوع سیستمها به پایداری و کارایی مداوم نیاز دارند.
پردازنده های AMD
AMD نیز همانند رقیب خود، طیف گستردهای از پردازندهها را با هدف پاسخگویی به نیازهای مختلف کاربران روانه بازار کرده است. دسته بندیهای اصلی این شرکت عبارتاند از:
- سری Athlon
- سری Ryzen 3، 5، 7 و 9
- سری EPYC
مدل Athlon از جمله پردازندههای اقتصادی و ساده AMD محسوب میشود که برای استفادههای سبک طراحی شدهاند. پردازندههای خانواده Ryzen که در چند رده عرضه میشوند، به ترتیب از Ryzen 3 تا Ryzen 9، سطح عملکرد بالاتری دارند و میتوانند پاسخگوی نیاز کاربران خانگی، گیمینگ، طراحی و تدوین حرفهای باشند.
در نهایت، سری EPYC پردازندههای ویژه سرورهای قدرتمند هستند که برای استفاده در مراکز داده و زیرساختهای پردازشی گسترده توسعه یافتهاند و رقیب اصلی سری Xeon اینتل بهشمار میروند.
معیار های اصلی در مقایسه سی پی یوهای Intel و AMD
به صورت کلی هم پردازنده های اینتل و هم پردازنده های AMD جزو بهترین و قوی ترین سی پی یوهای حال حاضر در جهان اند. برای انتخاب بهتر بین این دو پردازنده ها باید با تفاوت های پردازنده های Intel و AMD آشنا بود. مهمترین گزینه هایی که باید برای مقایسه این دو پردازنده به آنها پرداخت شامل موارد زیر می شود:
- مقایسه سرعت کلاک دو پردازنده اینتل و AMD
- مقایسه سی پی یوهای Intel و AMD از نظر تعداد هسته ها
- بررسی Multi-Threading در خصوص دو پردازنده
- مقایسه حافظه کش سی پی یو اینتل و AMD
- انتخاب سی پی یو بر اساس عملکرد مورد انتظار
- تفاوت معماری پردازنده های Intel و AMD
مقایسه سرعت کلاک دو پردازنده اینتل و AMD
یکی از مهمترین موارد در بحث مقایسه سی پی یوهای Intel و AMD بحث سرعت کلاک است. اما سرعت کلاک به چه معناست؟ کلاک اسپید در واقع به معنی تعداد دستورهایی است که در هر ثانیه توسط یک پردازنده به اجرا در می آید. برای مثال یک پردازنده اگر یک هسته دو گیگا هرتزی داشته باشد می تواند در یک ثانیه دو میلیارد دستور را اجرا کند. معمولا تعداد هسته های به کار رفته در پردازنده های AMD بیشتر از اینتل است. اما الزاما این بیشتر بودن هسته ها به معنی افزایش قدرت و کارامدی پردازنده نیست و در پردازنده های اینتل هم می توان قدرت های بسیار بالایی را مشاهده کرد.
در خصوص سرعت کلاک یک نکته مهم دیگر وجود دو سرعت برای هر هسته است. یکی سرعت پایه است و دیگری سرعت اورکلاک یا توربو که در مواقعی که نیاز است پردازنده کارکرد بیشتری داشته باشد به آن نیاز است. برخی پردازنده ها به این قابلیت مجهزند و برخی خیر. این امر را می توان هم در پردازنده های اینتل و هم AMD مشاهده کرد. برای بررسی دقیق تر سی پی یوهای اینتل و AMD از نظر سرعت کلاک باید پردازنده ها را در نسل های مختلف و با تعداد هسته هایی که دارند با هم مقایسه کرد.
بیشتر بخوانید: چرا فلش در کامپیوتر باز نمی شود؟
مقایسه سی پی یوهای Intel و AMD از نظر تعداد هسته ها
تعداد هسته ها مورد مهم بعدی در بحث مقایسه سی پی یوهای Intel و AMD است. تعداد هسته های یک پردازنده مشخص می کند که یک پردازنده قابلیت انجام چند کار را دارد. در گذشته پردازنده ها تنها یک هسته داشتند. اما در حال حاضر هم در پردازنده های اینتل و هم AMD می توان گزینه هایی با تعداد هسته بالاتر را تهیه کرد. برخی از آنها تا 64 هسته دارند. پردازنده های AMD معمولا هسته های بسیار بیشتری در مقایسه با پردازنده های اینتل دارند.
بررسی Multi-Threading در خصوص دو پردازنده
این قابلیت هم در مقایسه سی پی یوهای Intel و AMD قابل توجه است. این ویژگی به معنی امکان انجام همزمان چند کار توسط پردازنده است. باز هم باید به نسل سی پی یو و قدرت آن توجه کرد. در مدل های جدیدتر و بالارده هر دو برند می توان به چنین قابلیتی دست یافت. با این حال به صورت کلی از نظر THREAD پردازنده های AMD عملکرد بهتری دارند و آنها را به عنوان پردازنده های کارامد در مولتی تسکینگ می شناسند.
مقایسه حافظه کش سی پی یو اینتل و AMD
درون سی پی یوها یک رم داخلی وجود دارد و سرعت بالای آن برای انتقال هر چه سریع تر اطلاعات و داده ها بین پردازنده و رم سیستم مورد نیاز است. حافظه کش به کار رفته در پردازنده ها در سه سطح مختلف L1، L2 و L3 ارائه می شود که اولی سرعت بالاتری دارد و قیمت آن نیز در مقایسه با دو مورد بعدی بسیار گران تر است. برای مقایسه سی پی یوهای Intel و AMD باید به حافظه کش سی پی یو انتخابی نیز توجه کرد.
انتخاب سی پی یو بر اساس عملکرد مورد انتظار
برای انتخاب بین سی پی یوهای مختلف در بحث مقایسه سی پی یوهای Intel و AMD باید حتما به گزینه عملکرد مناسب نیز توجه کرد. منظور از عملکرد مناسب، انتخاب پردازنده برای یک عملکرد به خصوص است. برای مثال کدام پردازنده در پخش محتوای ویدئویی عملکرد بهتری دارد یا کدام سی پی یو بهترین انتخاب برای سیستم های گرافیکی و اجرای بازی های ویدئویی است. برای مثال برای ادیت ویدئوها یا انجام بازی های ویدئویی اکثر کارشناسان پردازنده های AMD را پیشنهاد می دهند.
قدرت پردازش سی پی یوهای AMD برای بازی ها بیشتر از پردازنده های اینتل است. در خصوص استفاده از کارت های گرافیک حرفه ای جداگانه نیز، پردازنده های گرافیکی اینتل انتخاب بهتری هستند. از طرفی پردازنده های اینتل برای اجرای نرم افزارهای گرافیکی کامپیوتری قدرت بالاتری دارند. برای کارهای مهندسی نیز سی پی یوهای اینتل انتخاب بهتری هستند. البته بسته به نوع سیستم و سایر مشخصاتی که دارند ممکن است این موارد کمی متفاوت باشد. برای مثال با بررسی لپ تاپ گیمینگ HP OMEN 16 2021 مدل اینتل می توان متوجه شد که این پردازنده ها نیز می توانند در گیمینگ عملکرد خوبی داشته باشند.
تفاوت معماری پردازنده های اینتل و AMD
مورد مهم بعدی در بحث مقایسه سی پی یوهای Intel و AMD، تفاوت معماری این دو پردازنده است. تا قبل از سال 2017 معماری پردازنده های اینتل بسیار سطح بالاتر ا پردازنده های AMD بود. اما از آن به بعد با معرفی معماری ZEN توسط شرکت AMD، این کمپانی نیز از نظر معماری پردازنده های خود به سطح پردازنده های اینتل رسید.
این پیشرفت به جایی رسید که اکنون تکنولوژی ساخت پردازنده های اینتل که از معماری 10 و 14 نانومتری بهره می برند در رقابت با پردازنده های جدید AMD عقب مانده اند و پردازنده های AMD در این خصوص جلوترند.
سایر تفاوت های پردازنده های Intel و AMD
علاوه بر مواردی که در بالا به آنها اشاره شد می توان این دو پردازنده را از برخی جهات دیگر نیز با هم مقایسه کرد. اول این که در کل پردازنده های اینتل در بسیاری از کارکردها نسبت به پردازنده های AMD برتری دارند. با این حال از نظر قیمت، سی پی یوهای AMD ارزان تر از پردازنده های اینتل هستند. پردازنده های AMD به کنترلرهای حافظه درون خود سی پی یو مجهزند.
پردازنده های AMD به همان میزان که قدرت پردازش شان بیشتر می شود، گرمای بیشتری هم تولید می کند که می تواند مشکل ساز شود. در مقایسه سی پی یوهای Intel و AMD بحث تولید گرما و حرارت موردی است که باید به آن توجه کرد.
بررسی سهم بازار اینتل و AMD
با وجود رشد چشمگیر AMD در سالهای اخیر، اما برخی تحولات جهانی از جمله پاندمی کرونا موجب شد این برند در سال 2021 بخشی از سهم بازار پردازندههای دسکتاپ را واگذار کند. در همین بازه زمانی، شرکت اینتل با عرضه نسل جدید تراشههای خود تحت عنوان Alder Lake موفق شد موقعیت خود را تقویت کرده و سهم قابلتوجهی از بازار را به دست آورد.
بر اساس آمارهای ارائه شده، حدود 53 درصد از بازار پردازندههای دسکتاپ در اختیار اینتل قرار دارد، در حالی که 47 درصد باقیمانده سهم AMD است. عرضه پردازندههای پرقدرت Alder Lake با توان پردازشی بالا، یکی از دلایل اصلی بازگشت قدرتمند اینتل به رقابت محسوب میشود.
در بازار لپتاپ نیز فاصله دو برند بهمراتب بیشتر است. طبق دادههای منتشر شده در سال 2022، حدود 76 درصد از پردازندههای لپتاپ ثبتشده به اینتل اختصاص دارد و تنها 24 درصد از سیستمها از پردازندههای AMD استفاده میکنند.
برتری اینتل در بازار سرورها نیز کاملاً مشهود است. این شرکت 96 درصد از سهم بازار پردازندههای سرور را در اختیار دارد، در حالی که AMD تنها 4 درصد از این بازار را پوشش میدهد. هرچند AMD از نظر قدرت پردازشی در این بخش عملکرد بسیار مطلوبی دارد، اما برتری اینتل را میتوان نتیجه بازاریابی قوی و طراحی پردازندههایی کاملاً بهینه برای کاربری سروری دانست.
